Belgen in het buitenland klagen stemprocedure aan
Heel wat Belgen die in het buitenland wonen, zullen wellicht niet op tijd kunnen stemmen voor de federale en Europese verkiezingen. Dat komt omdat ze hun kiesbrief te laat ontvangen hebben. Dat is ook het geval bij Tania Kessens die in Zuid-Frankrijk woont. “Het is elke verkiezingen hetzelfde liedje. Frustrerend.” Ook stemmen via volmacht is volgens sommigen omslachtig.
Zo’n kwart miljoen Belgen die in het buitenland wonen, hebben zich deze verkiezingen geregistreerd om hun stem uit te brengen, maar toch verloopt dat niet bij iedereen van een leien dakje. “Ik ga niet stemmen om de simpele reden dat die brieven veel te laat aankomen. Ik heb mijn brief maandag pas gekregen en bij de vorige verkiezingen was dat ook al zo. Het is echt niet mogelijk om die brief nog op tijd terug in België te krijgen met de post”, zegt Tania Kessens die al jaren in Zuid-Frankrijk woont waar ze appartementen verhuurt.
Van de Belgen die zich bij Buitenlandse Zaken hebben geregistreerd om hun stem uit te brengen, stemt de grote meerderheid, bijna 180.000, via brief. Het lijkt alsof ze buitenlandse Belgen met opzet uitsluiten door de brieven zo laat te versturen. “Welke zin heeft het om de brieven zo laat te versturen? En dan op de brieven schrijven dat we verplicht zijn om te stemmen. Dat vind ik niet netjes. Het is zo precies van: we sluiten de buitenlandse Belgen uit als we de brieven pas op het laatste moment opsturen”, klaagt Kessens aan.
Maar werden de brieven ook effectief te laat verstuurd? Volgens Wouter Poels van Buitenlandse Zaken althans niet. “Het is zo dat de kieswet ons bepalingen oplegt wanneer die stembrieven worden verstuurd. Die zijn onmiddellijk verstuurd, dus Buitenlandse Zaken heeft dat onmiddellijk in orde gebracht”, zei hij dinsdag aan VRT NWS. Diezelfde kieswet, zo gaat Poels verder, stelt dat de kiesbrieven die na de verkiezingsdatum toekomen, niet meer geldig zijn. “Wij vinden dat heel vervelend, maar Buitenlandse Zaken heeft de brieven wel allemaal tijdig verstuurd”, besluit de woordvoerder.
De kieswet bepaalt dus dat de brieven pas ten vroegste 24 dagen voor de verkiezingen verstuurd mogen worden. Maar waarom is dat zo? Dat vraagt politicoloog Dave Sinardet (VUB) zich ook af. “Ik snap niet waarom ze de brieven niet vroeger kunnen versturen. Elk aspect van het kiessysteem heeft natuurlijk met politiek te maken”, zegt Sinardet. “Er is altijd al politiek getouwtrek rond geweest. Zo wilde MR dat in het verleden zoveel mogelijk faciliteren, omdat er meer mensen in het buitenland rechts zouden stemmen. PS wilde het voor diezelfde reden natuurlijk tegenhouden.” “Er zijn ook nog andere manieren om te stemmen, maar die zijn vaak omslachtiger en dat schrikt mensen misschien af.”
Naast stemmen per post, kunnen mensen ook een volmacht geven aan iemand in België of op het consulaat gaan stemmen in het land waar ze wonen. Maar zo’n volmacht is een hoop papierwerk, en je moet je maanden op voorhand al registreren, klinkt het bij Jitske Lambrechts die sinds 2 jaar in München in Duitsland woont. “Ik moest me al registreren in februari en daar was ik niet van op de hoogte, waardoor ik de deadline heb gemist. Door de rompslomp aan administratie was een volmacht geven te ingewikkeld tot zelfs onmogelijk”, zegt Lambrechts. “Het is jammer dat het zoveel moeite kost voor wie het wel wil proberen. En als je niet echt interesse hebt in de politiek, geef je ook snel op”, besluit ze.