Het nieuwe kabinet heeft vrijdag het regeerprogramma gepresenteerd, waaruit allerlei plannen voor Nederland blijken. Maar op sommige plannen klinkt kritiek, omdat het kabinet niet de bouwstenen zou leggen om de gevolgen van de vergrijzing op te vangen. ABN AMRO uit die kritiek voorafgaand aan de presentatie van de kabinetsplannen op Prinsjesdag (morgen). De vergrijzing vormt volgens de bank een „belangrijke uitdaging” voor Nederland op de lange termijn.
De vergrijzing is een toenemend probleem in Nederland, met een groeiend aantal ouderen dat zorg nodig heeft en een afnemend aantal nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt. Het nieuwe kabinet heeft plannen gepresenteerd om de arbeidsparticipatie te stimuleren, maar deze maatregelen worden bekritiseerd door ABN AMRO vanwege hun beperkte impact op de lange termijn.
Lagere belasting en kortere werkloosheidsuitkeringen
Het aantal ouderen neemt met de jaren toe, wat de toekomstige economische groei onder druk zet. Dat komt omdat de productie vermindert als er minder nieuwe werknemers op de arbeidsmarkt komen. Terwijl oudere mensen wel (in veel gevallen) zorg nodig hebben. Het is daarom belangrijk degenen die nog wel tot de beroepsbevolking behoren, meer aan de arbeidsmarkt te laten deelnemen. Maar volgens ABN AMRO stimuleert het kabinet in de nieuwe plannen de arbeidsparticipatie met zowel „een wortel als een stok”. Zo is de wortel, de positieve kant, een lagere belasting op arbeid door een extra belastingschijf in te voeren. De stok bestaat uit kortere werkloosheidsuitkeringen (zo hoog is die uitkering).
Toch zal het effect van die maatregelen beperkt zijn, in ieder geval op de korte termijn. Op dit moment is de arbeidsmarkt erg krap, het aantal langdurig werklozen is bijzonder laag. Bij een periode van economische zwakte in de toekomst zijn de maatregelen mogelijk effectiever. Daar staat tegenover dat degenen die dan werkloos raken financieel kwetsbaarder zijn door de kortere werkloosheidsuitkeringen.
Maatregelen om impact vergrijzing tegen te gaan
Andere maatregelen om de arbeidsparticipatie te vergroten, bijvoorbeeld door meer 60-plussers en mensen met een handicap of een chronische ziekte aan het werk te helpen, ontbreken echter. Ook overweegt het kabinet de Regeling voor Vervroegd Uittreden voor werknemers met een zwaar beroep te verlengen. Het kabinet vermindert daarmee de prikkel om werkomstandigheden te verbeteren, werknemers tijdig om te scholen en zo de arbeidsdeelname te bevorderen.
Behalve op de economische groei heeft de vergrijzing ook impact op de overheidsfinanciën, want de zorg wordt voor een groot deel via de overheid gefinancierd. Preventie kan helpen de zorgvraag en de zorgkosten beheersbaar te houden. In het Hoofdlijnenakkoord geeft het kabinet aan preventie belangrijk te vinden, maar concrete maatregelen blijven uit. Ook doekt het kabinet het Groeifonds op en bezuinigt het op onderwijs en wetenschap. Hierdoor zijn er minder middelen beschikbaar voor innovatie, terwijl dat noodzakelijk is voor een efficiënte zorg in de toekomst.
Jaïr Ferwerda praat na met premier Schoof over gekke wegtrekactie: vervelend, snel koffie
Wat betekent ‘omvolking’ en waarom ligt die theorie zo gevoelig?
Reacties