De overstromingen in Spanje hebben de afgelopen dagen aan bijna honderd mensen het leven gekost en hebben enorme schade aangericht in het zuidoosten van het land. Wat heeft geleid tot dit extreme noodweer? De boosdoener is een weersverschijnsel genaamd een koudeput, zoals uitgelegd door NOS-weerman Marco Verhoef.
Op ongeveer 5 kilometer hoogte in de atmosfeer bevindt zich een bel met koude lucht in een lagedrukgebied. Dit lagedrukgebied, bekend als DANA in Spanje, is afgesloten en kan niet gemakkelijk verdwijnen door hogedrukgebieden eromheen. Hierdoor blijft de depressie op dezelfde plek hangen en veroorzaakt aanhoudende regenval.
Het temperatuurverschil tussen de koude lucht in de koudeput en het warme water van de Middellandse Zee zorgt voor sterke verticale luchtstromen, waardoor zware buien ontstaan. Op sommige plaatsen is er in korte tijd enorm veel regen gevallen, vooral in bergachtige gebieden. Dit heeft geleid tot grote verschillen in neerslaghoeveelheden, met sommige locaties die tot wel 400 millimeter neerslag in korte tijd hebben ontvangen.
Een ander aspect dat heeft bijgedragen aan de overstromingen is het feit dat een deel van Spanje waar normaal gesproken weinig regen valt, getroffen werd door deze hevige buien. De droge ondergrond kon het water niet absorberen, waardoor het over de grond stroomde en enorme waterstromen veroorzaakte.
Hoewel meteorologen het lagedrukgebied hadden voorspeld, was het moeilijk om de precieze locaties en hoeveelheden regenval te voorspellen. Door de opwarming van de aarde zullen dergelijke extreme weersomstandigheden naar verwachting vaker voorkomen. Het warme water van de Middellandse Zee zorgt voor energie voor deze weerfenomenen, waardoor de buien heviger worden.
Hoewel de regen nog niet helemaal voorbij is, worden er de komende dagen minder hevige buien verwacht in Spanje. Het lagedrukgebied zal geleidelijk naar het westen trekken en minder actief worden. In het weekend zou het weerbeeld naar verwachting rustiger moeten worden, maar er blijven nog steeds weerwaarschuwingen van kracht.
Het is belangrijk om te begrijpen hoe deze klimaatgerelateerde gebeurtenissen zich ontwikkelen en om voorbereid te zijn op hevige regenval en overstromingen in de toekomst.
