Kabinet overweegt gevangenen twee weken eerder vrij te laten
De Nederlandse regering werkt aan een plan om veroordeelde gevangenen tot twee weken eerder vrij te laten vanwege een tekort aan gevangeniscellen en personeel. Dit blijkt uit een conceptdocument van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, verkregen door NOS.
Staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie en Veiligheid, PVV) verklaarde in het document dat de situatie in Nederlandse gevangenissen kritiek is. “Ik sta met mijn rug tegen de muur en moet zeer moeilijke keuzes maken,” schreef ze. Zonder aanvullende maatregelen zouden sommige verdachten en veroordeelden vrijgelaten moeten worden.
Op dit moment kunnen gevangenen drie dagen eerder worden vrijgelaten als onderdeel van het ‘laatste verlof’-beleid. De regering wil deze periode verlengen tot maximaal veertien dagen. De maatregel zal gelden voor gevangenen die niet zijn veroordeeld voor zedendelicten, ernstige gewelddadige misdrijven of straffen langer dan één jaar.
Aangezien het aanpassen van de regelgeving voor deze uitbreiding tijd zal kosten, wil Coenradie in de tussentijd een tijdelijke vermindering van de straf van één week invoeren. Ze onderzoekt ook de mogelijkheid om meer gevangenen in gedeelde cellen te plaatsen om ruimte vrij te maken.
Verzet binnen de coalitie
Het plan stuit op verzet binnen de coalitie. PVV-leider Geert Wilders schreef op X dat zijn partij het voorstel “absoluut niet” zal goedkeuren en in plaats daarvan pleit voor het huisvesten van meer gevangenen in gedeelde cellen. Ook de regerende VVD-partij is tegen de maatregel en deelt het standpunt van de PVV.
Joost Eerdmans (JA21) noemde het plan een “schande.” “Er blijft niets over van de belofte van de regering om strengere straffen op te leggen. Vroeger kon je niet uit de gevangenis komen; nu kan je er niet eens in,” zei Eerdmans. Hij wees naar de sluiting van bijna dertig gevangenissen onder eerdere VVD-regeringen als oorzaak van de huidige crisis.
De regering heeft sinds eind vorig jaar een ‘zwartecode’-noodsituatie in het gevangenissysteem afgekondigd. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid werkt aan het vergroten van de gevangeniscapaciteit, maar korte-termijnoplossingen zijn niet beschikbaar. Coenradie verklaarde dat een tijdelijke strafvermindering de enige haalbare optie is om willekeurige vrijlatingen uit politiecellen te voorkomen. Alternatieve maatregelen, zoals het verminderen van arrestaties, zijn niet acceptabel, zei ze. Het plan heeft nog goedkeuring nodig van de Ministerraad.
