Zondag 4 mei 2025 – 19:45
Twintig Canadese veteranen van de Tweede Wereldoorlog, in de leeftijd van 96 tot 105 jaar, keerden deze week terug naar Nederland om deel te nemen aan de 80e verjaardag bevrijdingsparade in Apeldoorn, ondanks ernstige zorgen in de afgelopen jaren dat hun leeftijd en gezondheid zo’n reünie zouden voorkomen, meldde NOS. De veteranen, velen van hen dienden in Nederland tijdens de laatste stadia van de oorlog, werden zondagmiddag in golfkarretjes vervoerd van monument De Naald langs de Loolaan naar het Oranjepark. Degenen die niet in de parade konden rijden, werden langs de route geplaatst. De parade is elke vijf jaar georganiseerd sinds 1985. Tien jaar geleden geloofden de organisatoren dat dat de laatste keer zou zijn dat veteranen konden deelnemen vanwege hun hoge leeftijd. Het programma van 2020 werd al geannuleerd vanwege de COVID-19-pandemie. “We hadden ze echt niet meer verwacht,” zei Anita Menninga van Stichting Bevrijding ’45, die de parade organiseert. Ondanks gezondheidsuitdagingen en logistieke obstakels kwamen de veteranen – in mindere aantallen maar net zo vastberaden. In 2015 namen 57 Canadese bevrijders deel aan het evenement. Dit jaar maakten slechts 20 de reis. Jennifer MacLeod van Veterans Affairs Canada, die de reis coördineerde, zei dat de wens om terug te keren sterk bleef onder de verouderende veteranen. “In de afgelopen maanden en jaren heb ik veel telefoontjes en e-mails ontvangen van veteranen die nog een keer wilden gaan. Er is een heel speciale band tussen hen en de mensen van Nederland,” zei MacLeod. “Velen hadden langdurige vriendschappen, sommige begonnen tijdens de bevrijding en andere tijdens bezoeken in de jaren daarna.” Foto’s uit april 1945 van Canadezen met inwoners van Apeldoorn werden getoond tijdens het evenement, waarbij de historische band tussen de soldaten werd benadrukt. De veteranen werden medisch gescreend voor vertrek. Zelfs toen moesten twee mannen op het laatste moment annuleren vanwege gezondheidsproblemen. Onder hen was de 104-jarige Edward Stafford, die herstellende was van een longontsteking. Stafford, die op 20-jarige leeftijd bij het leger ging en diende in Engeland, Italië en Nederland, had gehoopt het graf van zijn beste vriend op de Canadese Oorlogsbegraafplaats in Groesbeek nog een keer te bezoeken. “Hij is erg teleurgesteld dat hij er niet bij kon zijn,” vertelde zijn dochter Jackie aan NOS. “Hij herinnert zich nog steeds het huis in Assen waar hij verbleef en koffie gaf aan de bewoners na jaren van voedseltekorten. Hij wilde dat opnieuw zien, en hij wilde een ‘dingo’ zien, het gepantserde voertuig dat hij de hele oorlog door reed.” Zondag leidde de 101-jarige luitenant-generaal Richard Rohmer de parade in een Dodge Command Car, die diende als piloot in de Canadese luchtmacht tijdens de oorlog. “Ze verdienen dit gewoon,” zei Peter Mansveld van United Pipers for Peace, een mede-organisator. “Veel van deze mannen besloten op jonge leeftijd: ‘We gaan helpen zodat de mensen in Nederland weer in vrijheid kunnen leven.'” Naast de veteranen marcheerden ongeveer 400 doedelzakspelers uit zes landen. Mansveld zei dat de muziek niet bedoeld is om conflicten op te lossen, maar om mensen te laten nadenken. “We gaan geen oorlogen beëindigen met muziek. Maar door te blijven herdenken, hopen we dat mensen het belang van vrijheid begrijpen en beseffen dat er serieuze offers nodig zijn om het te behouden.” “Hier in West-Europa leven we al 80 jaar in vrijheid. We hebben dure auto’s, mooie huizen, alles – we leven in luxe. Maar als je kijkt naar Gaza of andere landen in oorlog, is het duidelijk dat de vrijheid die we genieten een geweldige zaak is maar zeker niet gegarandeerd,” vertelde hij aan NOS.
