Dinsdag 20 mei 2025 – 22:00
Consumentenvertrouwen in Nederland bleef onveranderd in mei, met een stand van -37 voor de tweede opeenvolgende maand, volgens nieuwe cijfers die dinsdag zijn vrijgegeven door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De indicator is in meer dan anderhalf jaar niet zo laag geweest en blijft een diep pessimisme onder Nederlandse huishoudens weerspiegelen. CBS meldde dat het consumentenvertrouwen, dat beoordelingen van de economie en de financiën van huishoudens combineert, nog steeds ver onder het 20-jarig gemiddelde van -10 ligt. De index bereikte een all-time high van 36 in januari 2000 en bereikte een historisch dieptepunt van -59 in zowel september als oktober 2022. Sinds het einde van een bescheiden herstel eind 2024, is het vertrouwen weer gestaag aan het afnemen.
Huidige indexstand van -37 markeert het laagste punt sinds september 2023, toen het vertrouwen op -39 stond. CBS meet het consumentenvertrouwen maandelijks sinds april 1986 via zijn consumentenenquête, gebaseerd op vijf even zwaarwegende subvragen. Voor elke vraag berekent CBS het saldo tussen positieve en negatieve antwoorden. De uiteindelijke index varieert van +100 – als alle antwoorden positief zijn – tot -100 wanneer alle antwoorden negatief zijn. Nederlandse consumenten bleven in mei even negatief over het economische klimaat als in april. De subindicator die de stemming ten opzichte van de economie meet, bleef onveranderd op -61. De bereidheid om grote aankopen te doen verslechterde licht in mei. De subindicator voor de “bereidheid om te kopen” daalde naar -21, vergeleken met -20 in april.
Er was een lichte verbetering in de verwachtingen voor de economische situatie in de komende 12 maanden, maar het oordeel van consumenten over de economie van de afgelopen 12 maanden veranderde niet. Beide indicatoren blijven ernstig negatief, wat bijdraagt aan de algemene stagnatie in het vertrouwen. CBS merkte op dat consumenten marginaal pessimistischer waren over hun persoonlijke financiële situatie van het afgelopen jaar, evenals voor de komende 12 maanden. Ze beschouwden het huidige moment ook als minder gunstig voor het doen van grote aankopen. Na het bereiken van -21 in september 2024, is de consumentenvertrouwensindex consequent op een neerwaartse traject geweest. De index daalde naar -22 in oktober, -25 in november en -26 in december 2024. Deze trend zette zich voort in het begin van 2025, waarbij de index daalde naar -28 in januari, -32 in februari, -34 in maart en -37 in april, een cijfer dat standhield in mei.
Deze gestage daling markeert het einde van een kortstondig herstel dat volgde op de recorddieptepunten van 2022. In 2023 was de index geleidelijk verbeterd van -49 in januari tot -29 in december, maar het sentiment begon opnieuw te keren in de herfst van 2024. CBS-gegevens tonen ook een steile daling in het consumentenvertrouwen sinds halverwege 2021. In juni 2021 stond de index op -3. Tegen december 2021 was deze gedaald naar -26, en daalde vervolgens verder door 2022, waardoor deze in september en oktober op -59 uitkwam – de laagste niveaus ooit geregistreerd. Een geleidelijk herstel begon begin 2023, waarbij de index schommelde tussen -49 in januari en -29 in december. De ommekeer begon in januari 2025 en gaat door, aangezien huishoudens diep bezorgd blijven over hun financiën en de nationale economie.
Investeerdersvertrouwen vertoont de laatste weken ook tekenen van verzwakking, aangezien Nederlandse aandelenmarkten eerdere winsten hebben omgekeerd. Analisten wijzen op toenemende onzekerheid over rentetarieven, internationale handelsspanningen en de aanhoudende daling van het consumentenvertrouwen als belangrijke factoren achter de verandering in de marktsfeer. Volgens CBS hebben dalende aandelenkoersen bijgedragen aan een minder gunstig investeringsklimaat in mei. Hoewel bedrijfsinvesteringen in maart licht stegen, verslechterden de omstandigheden in mei. CBS merkte op dat dalende aandelenprijzen een belangrijke rol speelden in de verslechtering, naast een aanhoudende neergang in het consumentenvertrouwen. Marktanalisten waarschuwen dat als de onzekerheid aanhoudt, groeiend scepticisme onder investeerders de kapitaalstromen naar belangrijke sectoren van de Nederlandse economie zou kunnen vertragen.
