Hoe kun je voorkomen dat jongeren geldezel worden? 10 tips voor ouders
Een geldezel: als die term je niet bekend voorkomt, denk je misschien aan een luxe spaarpotje. Maar het gaat om iets heel anders, iets crimineels. Criminelen gebruiken geldezels om betalingen te ontvangen zodat ze zelf buiten schot blijven. Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 10 jongeren ooit is benaderd om ‘ezel’ te spelen, maar veel jongeren weten niet hoe groot de pakkans werkelijk is.
Sterker nog: de pakkans kan oplopen tot wel 100 procent, aangezien de ‘onschuldige’ geldezels via bankoverschrijvingen makkelijk kunnen worden opgespoord. Wist je trouwens dat oplichters een bepaalde truc steeds vaker gebruiken?
Geldezels lopen kans op strafblad én moeten financiële schade terugbetalen
Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Als je door een crimineel wordt ingezet als een soort doorsluismethode voor geld (vaak afkomstig uit oplichting), loop je kans op een strafblad, kun je aansprakelijk worden gesteld voor financiële schade en kan een bank je rekening blokkeren en beëindigen. Met de campagne ‘Herken fraude. Voorkom fraude’ wil de NVB waarschuwen voor allerlei soorten fraude, waar geldezel-schap er een van is.
Hoe vinden criminelen die geldezels dan? Dat is makkelijker dan het misschien lijkt: via social media. Ruim 2 op de 3 jongeren ziet op die plek weleens advertenties of andere berichten voorbij komen om snel geld of spullen te verdienen. Criminelen zetten dat soort tactieken vaak in om jongeren te lokken.
Marco Doeland, Teamlead Veiligheid bij de NVB: „Veel jongeren beseffen niet dat het geld in veel gevallen regelrecht afkomstig is van slachtoffers van online fraude en dat geldezels aansprakelijk kunnen worden gesteld voor de schade. Dus je denkt makkelijk 50 euro te verdienen, maar moet vervolgens nog jaren duizenden euro’s terugbetalen.”
Makkelijk opgespoord
Door de aantrekkelijkheid van snel geld verdienen, gaan jongeren in zee met criminelen. Wat ook meespeelt, is dat ze de pakkans onderschatten. Het is namelijk relatief simpel om een geldezel op te sporen, aangezien online bankoverschrijvingen sporen achterlaten en op naam staan. Jongeren denken echter dat het allemaal wel meevalt.
Doeland: „Als het slachtoffer van de fraude zich meldt bij de bank of politie, kan de bank direct zien naar wie het geld is overgemaakt. Dan loop je dus altijd tegen de lamp.” Jongeren die op het aanbod van criminelen ingaan nemen dus een groot risico, zegt Iris Koster, werkzaam in het team digitale criminaliteit van de Politie Midden-Nederland. „Het is schokkend dat zoveel jongeren het risico zo laag inschatten. Als wij onderzoek doen na een aangifte van fraude of omdat we een fraudeur op het spoor zijn, komen we heel snel bij de geldezel uit. Dat is een kwestie van ‘follow the money’. Dan is de pakkans 100 procent.”
Nibud waarschuwt voor onverwachte financiële tegenvaller studenten
De Spaarrekening van Leyla: ‘Ik had 50.000 euro kunnen sparen, maar ik heb 5000 euro’
Tips voor ouders om te voorkomen dat jongeren geldezels worden:
1. Praat met je kinderen over de risico’s van online geldtransacties en de mogelijke gevolgen van betrokkenheid bij criminele activiteiten.
2. Leer je kinderen om kritisch te zijn over aanbiedingen die te mooi lijken om waar te zijn en om geen persoonlijke informatie te delen met onbekenden.
3. Leg uit dat geld verdienen altijd op een eerlijke en legale manier moet gebeuren, zonder in te gaan op dubieuze voorstellen.
4. Maak afspraken over het gebruik van social media en monitor het gedrag van je kinderen online om te voorkomen dat ze benaderd worden door criminelen.
5. Help je kinderen bij het opbouwen van financiële kennis en weerbaarheid, zodat ze beter bestand zijn tegen verleidelijke aanbiedingen.
6. Stimuleer open communicatie en moedig je kinderen aan om vragen te stellen als ze ergens over twijfelen.
7. Zorg voor een veilige en vertrouwde omgeving waarin je kinderen hun ervaringen en zorgen met je kunnen delen.
8. Wees alert op veranderingen in het gedrag of financiële situatie van je kinderen die kunnen wijzen op betrokkenheid bij illegale activiteiten.
9. Ondersteun je kinderen bij het maken van verstandige keuzes en help hen om de gevolgen van hun acties in te zien.
10. Blijf in gesprek met je kinderen over de gevaren van geldezelschap en benadruk het belang van integriteit en verantwoordelijkheid.
Met deze tips kunnen ouders hun kinderen helpen om zich bewust te worden van de risico’s van geldezelschap en hen stimuleren om op een verantwoorde manier met geld om te gaan. Het is essentieel om jongeren te beschermen tegen de verleidingen van criminele activiteiten en hen te begeleiden bij het maken van goede keuzes voor een veilige financiële toekomst.