Openbaar vervoer verliest terrein aan auto: altijd sneller, zelfs in de spits
Mensen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer merken dat ze steeds langer onderweg zijn naar hun werk, school, ziekenhuis en andere belangrijke voorzieningen. Vooral voor mensen die in landelijke gebieden wonen of aan de randen van de stad, blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving dat de auto altijd sneller is, zelfs tijdens de spits.
Inzet op snelle verbindingen
Onderzoeker Jeroen Bastiaanssen legt uit dat in de afgelopen jaren vooral is ingezet op snelle verbindingen tussen steden. “Met Intercity-treinen kun je snel reizen tussen grote kernen, maar het fijnmazige netwerk is afgeschaald,” vertelde hij in een interview met het NOS Radio 1 Journaal. “Deze trend is al jaren aan de gang, maar de coronapandemie heeft dit versterkt. Op veel plaatsen is het openbaar vervoer afgeschaald en slechts in beperkte mate hersteld.”
Gevolgen voor ouderen en lage inkomens
Voor mensen die geen auto bezitten, kan het lang duren om een ziekenhuis of polikliniek te bereiken. Uit analyses blijkt dat 30 procent van de ouderen niet binnen een half uur bij zorg kan komen, en 12 procent niet binnen 45 minuten. Dit geldt zowel voor landelijke als stedelijke gebieden. Bastiaanssen benadrukt dat beleidsmakers zich er vaak niet van bewust zijn dat een kwart van de huishoudens in Nederland geen auto heeft. “De reistijd is aanzienlijk langer wanneer je geen auto hebt en vooral lage inkomens zijn hiervan de dupe. Ook jongeren die nog niet kunnen autorijden worden hierdoor benadeeld.”
Verplaatsing van bushaltes
Veel bushaltes zijn verplaatst van dorpskernen naar de rand van het dorp. Bastiaanssen merkt op dat dit ervan uitgaat dat mensen op de fiets kunnen springen om naar de halte te gaan, maar dat is niet voor iedereen mogelijk. Hij benadrukt dat het essentieel is om de toegankelijkheid van voorzieningen zoals ziekenhuizen en scholen met het openbaar vervoer in gedachten te houden bij het bouwen van nieuwe woningen.
Concrete maatregelen voor verbetering
Het Planbureau voor de Leefomgeving ziet drie concrete maatregelen om de bereikbaarheid te verbeteren. Ten eerste moet de OV-fiets op meer locaties beschikbaar zijn, zoals stadsranden en buitenwijken. Ook moet er beter worden nagedacht over de locatie van voorzieningen en de toegankelijkheid met het openbaar vervoer bij nieuwbouwprojecten. Met name in de avonden en weekenden is de reistijd flink toegenomen.
Conclusie
Het openbaar vervoer verliest terrein aan de auto, wat vooral nadelige gevolgen heeft voor mensen die geen auto bezitten. Het is essentieel dat beleidsmakers en planners rekening houden met de toegankelijkheid van voorzieningen met het openbaar vervoer, om ervoor te zorgen dat iedereen gelijke kansen heeft om zich te verplaatsen. Het is belangrijk om concrete maatregelen te nemen om de bereikbaarheid te verbeteren en ervoor te zorgen dat het openbaar vervoer een aantrekkelijke optie blijft voor alle burgers.