In ons land is er een opvallende trend gaande: terwijl het aantal supermarkten blijft groeien, zien we ook een toename in het aantal speciaalzaken, vooral kaaswinkels. Dit lijkt niet te lijden onder de concurrentie van supermarkten. Het totale aantal food-speciaalzaken blijft stijgen en in de winkelstraten zien we een toename van maar liefst 37 procent in het aantal kaaswinkels. Het eten van kaas wordt zelfs geassocieerd met geluk en gezond oud worden. Ook buitenlandse voedingsmiddelen blijven populair, met een stijging van 20 procent. Dit zijn enkele trends die naar voren komen uit onderzoek van de Kamer van Koophandel.
### De groei van kaaswinkels in Nederland
Friesland spant de kroon als het gaat om de toename van kaaswinkels, met een stijging van maar liefst 88 procent. Ook Noord-Brabant en Gelderland hebben een aanzienlijke groei gezien, met respectievelijk 57 procent en 53 procent meer kaaswinkels. Noord-Holland blijft de provincie met het hoogste aantal kaaswinkels, met 5,6 per 10.000 inwoners. Deze groei van kaaswinkels kan deels worden toegeschreven aan de coronapandemie.
### Invloed van corona op kaaswinkels
Tijdens de pandemie zochten consumenten naar alternatieven om thuis van culinaire hoogstandjes te genieten, aangezien de horeca beperkt was. Dit resulteerde in een toename van het aantal kaaswinkels en omzetstijgingen van 20 tot 40 procent voor veel kaasspeciaalzaken. Patricia Hoogstraaten, directeur van de brancheorganisatie voor zelfstandig retail-ondernemers, benadrukt dat consumenten de waarde van kwaliteit en specialiteit opnieuw zijn gaan waarderen, zelfs in onzekere tijden.
### Opkomst van andere speciaalzaken
Naast kaaswinkels zien we ook een toename in het aantal bakkerijen, met 16 procent meer vestigingen in ons land. Daarnaast zijn er speciaalzaken die verschillende soorten koffie verkopen, hoewel de prijzen van koffie stijgen. Deze speciaalzaken brengen een beleving met zich mee die consumenten waarderen. Aan de andere kant is er een daling te zien in het aantal groente- en fruitspeciaalzaken en slagers, wellicht omdat consumenten deze producten steeds vaker bij supermarkten kopen.
### Relevantie van speciaalzaken
Om relevant te blijven in een concurrerende markt, moeten speciaalzaken zich blijven onderscheiden. Innovaties zoals het plaatsen van een verse kaasautomaat in de winkel dragen bij aan het behoud van klanten. Hoogstraaten benadrukt dat speciaalzaken iets toevoegen aan het bestaande aanbod door producten aan te bieden die op kleine schaal worden aangeboden, zoals lokale en seizoensgebonden producten.
### Historie van speciaalzaken in Nederland
Vroeger waren speciaalzaken de norm, waar mensen voor hun boodschappen naar de kaaswinkel, slager, bakker en groenteboer gingen. De opkomst van supermarkten in de Eerste Wereldoorlog betekende een verschuiving in het winkellandschap. In Nederland begon de zelfbedieningsformule in de jaren veertig en vijftig op te komen. De supermarkten breidden hun assortiment uit en de regelgeving veranderde, waardoor het niet meer verplicht was om vlees, groenten en brood gescheiden te verkopen.
### Conclusie
Ondanks de opkomst van supermarkten blijven speciaalzaken zoals kaaswinkels relevant door zich te blijven onderscheiden en te innoveren. Consumenten waarderen de kwaliteit en beleving die deze speciaalzaken bieden. De diversiteit en het ambachtelijke karakter van deze winkels dragen bij aan een unieke winkelervaring die consumenten blijven trekken.