Nederland heeft aangekondigd dat het 288 culturele objecten uit de Rijkscollectie zal teruggeven aan Indonesië. Deze stukken zijn tijdens de koloniale periode onrechtmatig naar Nederland gebracht en hebben een grote culturele betekenis voor Indonesië, zo meldt het ministerie van Onderwijs.
De objecten omvatten onder meer vier hindoe-boeddhistische beelden die in de eerste helft van de 19e eeuw van Java werden meegenomen, evenals 284 andere objecten zoals wapens, munten, sieraden en textiel die na een oorlog tegen vorstendommen op Zuid-Bali in 1906 naar Nederland werden overgebracht. Deze objecten werden tot nu toe beheerd door het Wereldmuseum, dat meerdere vestigingen en depots in Nederland heeft. Vandaag worden ze overgedragen aan Indonesië in het Wereldmuseum Amsterdam.
De beslissing om de objecten terug te geven aan Indonesië volgt op verzoek van het land en op advies van de Commissie Koloniale Collecties, onder leiding van voorzitter Lilian Gonçalves-Ho Kang You. Dit is de tweede keer dat een advies van deze commissie wordt opgevolgd, nadat er nauw samengewerkt werd met de Indonesische repatriasi-commissie.
Cultuurminister Eppo Bruins benadrukt dat deze objecten nooit in Nederland hadden mogen zijn. Hij spreekt van objecten die tijdens de koloniale periode vaak het resultaat waren van roof en andere vormen van onvrijwillig bezitsverlies van cultuurobjecten. Het teruggeven van deze objecten is volgens hem een vorm van materieel rechtsherstel.
Vorig jaar werden ook al objecten teruggegeven aan Indonesië, evenals aan Sri Lanka. De commissie werkt momenteel aan adviezen over verzoeken van Indonesië, Sri Lanka, Nigeria en India.
Belang van de teruggave
De teruggave van deze culturele objecten aan Indonesië heeft een diepe symbolische betekenis. Het laat zien dat Nederland erkent dat deze objecten onrechtmatig verkregen zijn en dat het land bereid is om verantwoordelijkheid te nemen voor het verleden. Het is een belangrijke stap in de richting van het herstellen van historische onrechtvaardigheden en het opbouwen van een respectvolle relatie tussen de twee landen.
Impact op cultureel erfgoed
De terugkeer van deze objecten naar Indonesië zal een positieve impact hebben op het cultureel erfgoed van het land. Deze objecten zijn van onschatbare waarde voor de Indonesische cultuur en geschiedenis, en het is belangrijk dat ze terugkeren naar hun oorspronkelijke context. Door deze objecten terug te geven, wordt de band tussen het cultureel erfgoed en de gemeenschappen die erbij betrokken zijn, versterkt.
Voortdurende inspanningen
De teruggave van deze objecten is een stap in de goede richting, maar er is nog veel werk te doen op het gebied van restitutie van cultureel erfgoed. Het is belangrijk dat er blijvende inspanningen worden geleverd om objecten die onrechtmatig zijn verkregen tijdens de koloniale periode terug te geven aan hun oorspronkelijke eigenaren. Dit proces vereist samenwerking tussen landen, musea en andere betrokken partijen om ervoor te zorgen dat gerechtigheid wordt gedaan aan de slachtoffers van koloniale plunderingen.
Door het teruggeven van deze objecten aan Indonesië toont Nederland haar bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen voor het verleden en om te werken aan een rechtvaardiger en respectvoller omgang met cultureel erfgoed. Het is een belangrijke stap in de richting van verzoening en het herstellen van historische onrechtvaardigheden.